Το πρώτο πράγμα που βλέπει κανείς μπαίνοντας στο γραφείο του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στη Θεσσαλονίκη είναι μία αφίσα με μία εμβληματική φράση του Χάινριχ Μπελ: «Το να παρεμβαίνουμε στα κοινά είναι ο μόνος τρόπος να διατηρήσουμε την επαφή με την πραγματικότητα». Η ενεργός πολιτειότητα αποτελεί κεντρική αξία για το Ίδρυμά μας, επομένως δεν αποτελεί έκπληξη που τον τελευταίο χρόνο η συζήτηση που επαναλαμβάνεται στις συναντήσεις μας περιστρέφεται γύρω από την ανησυχία που μας γεννούν τα αυξανόμενα ποσοστά αποχής και γενικότερης αποστασιοποίησης από την Πολιτική. Η εικόνα στις αυτοδιοικητικές εκλογές αλλά και στις ευρωεκλογές δεν μπορούν παρά να αποτελέσουν καμπανάκι για την ποιότητα της Δημοκρατίας στην Ελλάδα 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση. Στις 23 Οκτωβρίου στην Αθήνα θα επιδιώξουμε να ανοίξουμε τη συζήτηση για τη Δημοκρατία σήμερα και με τη ματιά στο αύριο και όχι στο παρελθόν. Πιστεύουμε πως τα δεδομένα που θα παρουσιαστούν καθώς και οι εκλεκτοί άνθρωποι που θα τα σχολιάσουν αξίζουν το χρόνο και τη συμμετοχή σας.

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό είναι μία (πολύ καθυστερημένη) αρχή κινητοποίησης για το πιο σημαντικό ζήτημα για το παρόν και κυρίως το μέλλον της χώρας, μια και δεν αφορά μόνο το πληθυσμιακό σκέλος αλλά απαιτεί συνολική επανεξέταση του λεγόμενου αναπτυξιακού μοντέλου. Μαγικές, μόνο με οικονομικά κίνητρα, λύσεις δεν υπάρχουν. Απαιτείται διαθεματική προσέγγιση και κυρίως μακροπρόθεσμος στρατηγικός σχεδιασμός. Συνεχίζοντας τη δουλειά μας που επιχειρεί να αποκωδικοποιήσει το χάσμα πόλης - υπαίθρου βρεθήκαμε τον περασμένο μήνα στο Σουφλί, όπου πραγματοποιήθηκε το πρόγραμμα «Συν+υφαίνοντας ένα βιώσιμο μέλλον για την ύπαιθρο», που αποτέλεσε σημείο συνάντησης ενός τοπικού προϊόντος όπως το μετάξι, μιας παραδοσιακής τέχνης όπως η υφαντική, μιας ανάγκης του σύγχρονου κόσμου μας όπως η βιώσιμη μόδα, αλλά και μιας προσπάθειας για αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας.

Καθώς τα εμπόλεμα μέτωπα, δυστυχώς, επεκτείνονται, η ανάγκη για την επικράτηση διπλωματικών απαντήσεων καθίσταται επιτακτική. Σε ποιες αξίες μπορεί να βασίζεται, όμως, η εξωτερική πολιτική; Τι είναι η φεμινιστική εξωτερική πολιτική; Μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη; Σας προτρέπω να εξερευνήσετε το πλούσιο υλικό που δημοσιεύσαμε πρόσφατα και αποτελεί τροφή για σκέψη πέρα από κατεστημένα δόγματα.

Όλοι μας έχουμε προβληματιστεί τα τελευταία χρόνια με το ενεργειακό κόστος και κυρίως έχουμε αναρωτηθεί κοιτώντας κάποιο λογαριασμό, πού πηγαίνουν τα χρήματά μας; Η μελέτη «‘Καθαροί’ λογαριασμοί ενέργειας στην Ελλάδα: Προτάσεις επανασχεδιασμού» φιλοδοξεί να αναδείξει τον ρόλο που μπορεί να παίξει ο λογαριασμός ηλεκτρικής ενέργειας για την ενδυνάμωση των πολιτών και να θέσει τις βάσεις για απλούστερους, πιο κατανοητούς, φιλικούς, περιεκτικούς και διαφανείς λογαριασμούς, που θα ενθαρρύνουν τους πολίτες προκειμένου να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση.

Το διάστημα ως το τέλος της χρονιάς θα είναι ιδιαίτερα πυκνό και θα μας δώσει αρκετές αφορμές για συνάντηση και ανταλλαγή απόψεων. Μείνετε συντονισμένοι/ες, θα ακολουθήσουν σύντομα περισσότερες πληροφορίες. Μέχρι τότε, εύχομαι να είστε καλά.

Μιχάλης Γουδής

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΑΣ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

• Στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις παρατηρήθηκαν τα μεγαλύτερα ποσοστά αποχής της εικοσαετίας 2004-2024 (περίπου 47% στις εθνικές και 60% στις ευρωεκλογές), ενώ σε έρευνα που διενεργήσαμε καταγράφεται μια διάχυτη απαισιοδοξία για τη συνολική πορεία της χώρας σε ποσοστό άνω του 60%.
• Στις ευρωεκλογές του Ιουνίου η κατανομή ανδρών και γυναικών υποψήφιων στην τηλεόραση καταμετρήθηκε σε ποσοστό 80% και 20% αντίστοιχα, καταργώντας κάθε έννοια ισόρροπης παρουσίας.

Τα παραπάνω είναι μόνο ένα δείγμα από τα ευρήματα δύο ερευνών, οι οποίες θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στην ημερίδα «Η δημοκρατία σήμερα – Ο κόσμος μας αύριο. Προκλήσεις και προοπτικές σε καιρούς πολλαπλών κρίσεων», που διοργανώνουμε στις 23 Οκτωβρίου στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων μαζί με τη «Συμμαχία των Φύλων».Πενήντα χρόνια μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, πόσο ευχαριστημένοι/ες μπορούμε να είμαστε από την ποιότητα και τη λειτουργία της δημοκρατίας στην Ελλάδα σήμερα; Ενίσχυση των αντιδημοκρατικών φωνών, διολίσθηση του Κράτους Δικαίου, μειούμενη συμμετοχή των πολιτών στις εκλογές θα απασχολήσουν μεταξύ άλλων δύο στρογγυλά τραπέζια με πρόσωπα από την κοινωνία των πολιτών, την επιστήμη και τη δημοσιογραφία. Η ημερίδα δεν θα αναφερθεί μόνο στις αδυναμίες της πολιτικής να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πολιτών, αλλά θα εστιάσει και σε εναλλακτικές προτάσεις των ίδιων των πολιτών, οι οποίες προτάσσουν το συλλογικό συμφέρον και δείχνουν τον δρόμο για μια συμπεριληπτική δημοκρατική κοινωνία. Βρείτε το πρόγραμμα και όλες τις λεπτομέρειες εδώ.

ΚΑΘΑΡΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑΝΟΗΤΟΙ, ΦΙΛΙΚΟΙ, ΧΩΡΙΣ ΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΡΙΤΩΝ Ένα συντριπτικό 85% των πολιτών δηλώνει σε έρευνα ότι δεν κατανοεί τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος! Με βάση αυτή την ανάγκη για ενδυνάμωση και χειραφέτηση των καταναλωτών, το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ μαζί με το ΙΝΖΕΒ και την ΕΚΠΟΙΖΩ κατάρτισαν μια μελέτη για απλούστερους, πιο κατανοητούς, φιλικούς, περιεκτικούς και διαφανείς λογαριασμούς ενέργειας, που περιλαμβάνει εξειδικευμένες προτάσεις, πρακτικές συμβουλές και ένα προτεινόμενο υπόδειγμα καθαρού λογαριασμού. Η μελέτη αυτή κυκλοφόρησε επίσης σε μια πρακτική σύνοψη και τώρα παρουσιάζεται αναλυτικά και ανά κεφάλαιο και στην ιστοσελίδα μας. 

ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: ΟΤΑΝ ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΕΝ ΜΕΝΕΙ ΠΙΣΩ Τι είναι η φεμινιστική εξωτερική πολιτική; Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της που τη διαφοροποιούν από τις παραδοσιακές προσεγγίσεις; Ποιες ευθύνες επιβάλλει σε μια χώρα η επίσημη υιοθέτηση μιας φεμινιστικής εξωτερικής πολιτικής; Πώς πρέπει να εμπλακεί στο διεθνές σύστημα και στις ζώνες συγκρούσεων μια τέτοιου είδους εξωτερική πολιτική; Και πώς μπορεί να αντιμετωπίσει τον αυταρχισμό και τον φασισμό; Στην ιστοσελίδα μας συγκεντρώσαμε ένα πλούσιο υλικό από όλο τον κόσμο, για να γνωρίσουμε καλύτερα ένα από τα πιο πολυσυζητημένα αφηγήματα εξωτερικής πολιτικής της εποχής μας.Με την ευκαιρία μπορείτε να ακούσετε ξανά τη σειρά μας podcast ‘Retrieved’ με το ίδιο θέμα αλλά παράλληλα να βρείτε και τη μεταγραφή των επεισοδίων σε κείμενο – τόσο στα αγγλικά όσο και στα ελληνικά.

ΕΝΑ… ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ Στις 26 Σεπτεμβρίου το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ συμμετείχε σε ένα μοναδικό κινηματογραφικό πικνίκ στο πρώην στρατόπεδο Κόδρα, στην Καλαμαριά, με την ανοιχτή προβολή του animation «Ο απίθανος κύριος Φοξ» (συνεργασία Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Δήμου Καλαμαριάς και περιβαλλοντικής οργάνωσης Μαμαγαία), δίνοντας ένα παράδειγμα για το πώς μπορεί να μοιάζει ένας αναξιοποίητος χώρος όταν γίνεται υπόθεση των πολιτών. Η δράση αυτή ήρθε ως συνέχεια όλης της προσπάθειας να αναδείξουμε τη σημασία του δημόσιου χώρου, με πρόσφατα σημεία-σταθμούς την εκδήλωσή μας για τα αστικά κενά στον Δήμο Παύλου Μελά (διαβάστε ρεπορτάζ και δείτε βίντεο-ρεπορτάζ) και την έρευνα-χρονικό για την έκταση της πρώην γαλακτοβιομηχανίας ΑΓΝΟ. 

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΙΟΥ ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΒΙΩΣΙΜΟ ΜΕΛΛΟΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΠΑΙΘΡΟ Στο Φυλακτό αλλά και στο Σουφλί Έβρου, και συγκεκριμένα στο Μουσείο Τέχνης Μεταξιού, πραγματοποιήθηκαν στα μέσα Σεπτεμβρίου μια σειρά εργαστηρίων και μια εκδήλωση με τίτλο «Συν+υφαίνοντας ένα βιώσιμο μέλλον για την ύπαιθρο», που έφεραν σε συνομιλία την πανάρχαια τέχνη της υφαντικής με τους σύγχρονους προβληματισμούς για τη βιομηχανία του ενδύματος, την οικονομία αλλά και το χάσμα μεταξύ πόλης και υπαίθρου. Υφαντουργοί, σχεδιαστές υφασμάτων, σηροτρόφοι, πανεπιστημιακοί και άνθρωποι της τοπικής κοινωνίας διερεύνησαν τρόπους για βιώσιμες τεχνικές παραγωγής υφασμάτων, για αξιοποίηση των ιδιαίτερων προϊόντων ενός τόπου και για την αναζωογόνηση της οικονομίας των συρρικνούμενων περιοχών. Διαβάστε εδώ για την εκδήλωση και θυμηθείτε το μεγάλο αφιέρωμά μας στο χάσμα πόλης - υπαίθρου, που επικαιροποιείται συνεχώς.  

ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Το σύνθετο θέμα της μετανάστευσης και του ασύλου, υπό το πρίσμα της νέας σχετικής Συμφωνίας της ΕΕ, εξετάστηκε στο μεγάλο διεθνές συνέδριο “Shipwrecked. Rethinking migration and asylum in Europe”, που διοργανώσαμε στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο. Πάνω από 130 ειδικοί από όλο τον κόσμο –ακτιβιστές, δικηγόροι, δημοσιογράφοι, πανεπιστημιακοί, πολιτικοί, μέλη οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών– προχώρησαν σε μια σειρά από ανησυχητικές διαπιστώσεις, όπως ότι η ασφάλεια των συνόρων επιχειρείται εις βάρος της ασφάλειας των ανθρώπων, ότι εντείνεται η ποινικοποίηση της μετανάστευσης και της αλληλεγγύης, ότι επεκτείνεται ο ρόλος της νέας τεχνολογίας, της τεχνητής νοημοσύνης και των ψηφιακών μορφών επιτήρησης, καθώς και ότι σε πολιτικό επίπεδο η ακροδεξιά επιβάλλεται έχοντας το μεταναστευτικό ως ένα από τα κύρια εργαλεία της. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, λύσεις δεν αναμένονται από τους επίσημους θεσμούς, αλλά αντίθετα είναι εφικτές κάποιες μικρές εστίες αλλαγής χάρη στην εξειδίκευση και την εμπειρία των ειδικών. Βρείτε εδώ κείμενα, καθώς και ακουστικό και οπτικό υλικό από το συνέδριο.

Hakuna Matata, μια ιστορία από τα... Γιάννενα

Το «Hakuna Matata» είναι μια έθνικ καντίνα street food στα Ιωάννινα, που ετοιμάζεται να ανοίξει αυτή τη στιγμή που στέλνουμε το newsletter μας. Η πραγματική ιστορία της και τα πρώτα βήματα που χρειάστηκαν για να δημιουργηθεί το εγχείρημα ένταξης εικονογραφούνται σ’ αυτό το κόμικ, το οποίο εγκαινιάζει τη νέα εκδοτική μας σειρά με τίτλο «Πλάθοντας Συλλογικά Ουτοπίες». Η σειρά αυτή χρησιμοποιεί την τέχνη του κόμικ για να μεταφέρει πραγματικές ιστορίες από τον χώρο της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας που συμβαίνουν στο εδώ και το τώρα. Το τεύχος και όλη η σειρά παρουσιάστηκαν στο LA Comics Festival (6-8 Σεπτεμβρίου, Λάρισα). Κατεβάστε εδώ.

The first thing one sees when entering the office of the Heinrich Böll Foundation in Thessaloniki is a poster with Heinrich Böll's iconic phrase "intervening in the public sphere is the only way to keep in touch with reality". Active citizenship is a core value for our Foundation, so it is not surprising that over the last year the recurring discussion at our meetings has revolved around the concern generated by the increasing rates of abstention and general disengagement from politics. The picture in the local elections and in the European elections can only be a bellwether for the quality of Democracy in Greece 50 years after the restoration of Democracy. On 23 October, in Athens, we will seek to open the debate on the quality of Democracy today while looking forward and not to the past. We believe that the data that will be presented and the excellent people who will comment on it are worth your time and participation.

The National Action Plan on Demography is a (very late) start of mobilization on the most important issue for the present and especially for the future of the country, since it does not only concern the population aspect but requires a total rethink of the so-called development model. There are no magical, purely economically motivated solutions. An intersectional approach and, above all, long-term strategic planning are required. Continuing our work that attempts to decode the urban - rural divide we found ourselves last month in Soufli, where the project "Co+weaving a sustainable future for the countryside" took place, providing a meeting point of a local product like silk, a traditional art like weaving, a need of our modern world like sustainable fashion, but also an effort to revitalize the local economy.

As the war fronts, unfortunately, expand, the need for diplomatic responses to prevail becomes imperative. But what values can foreign policy be based on? What is feminist foreign policy? Can it be put into practice? I encourage you to explore the rich material we have recently published that provides food for thought beyond established dogma.

We have all been concerned in recent years with energy costs, and have mostly wondered by looking at a bill where our money is going? The study "'Clean' energy bills in Greece" aims to highlight the role that electricity bills can play in empowering citizens and to lay the foundations for simpler, more understandable, consumer-friendly, inclusive and transparent bills that will actually make it possible for citizens to play an active role in the energy transition.

The period up to the end of the year will be particularly eventful and will give us plenty of opportunities to meet and exchange views. Stay tuned, more information will follow soon. Until then, I hope you are well.

Michalis Goudis

OUR DEMOCRACY 50 YEARS LATER

• In the last two elections, the highest abstention rates of the 20-year period 2004-2024 were observed (about 47% in the national and 60% in the European elections), while a survey we conducted recorded a pervasive pessimism about the overall course of the country in more than 60%.
• In the June European elections, the proportion of male and female candidates on television was recorded at 80% and 20% respectively, eliminating any notion of balanced representation.

The above is just a sample of the findings of two surveys, which will be presented for the first time at the conference "Democracy Today - Our World Tomorrow. Challenges and Perspectives in Times of Multiple Crises" that we are organising on October 23rd at "Technopolis City of Athens" together with the "Gender Alliance". Fifty years after the restoration of democracy in Greece, how satisfied can we be with the quality and performance of democracy in Greece today? Strengthening of anti-democratic voices, deterioration of the rule of law, decreasing participation of citizens in elections will be among the topics of two round tables with people from civil society, academia and journalists. The conference will not only address the failures of politics to respond to the needs of citizens, but will also focus on alternative solutions put forward by citizens themselves, which prioritise the collective interest and point the way to an inclusive democratic society. Find the agenda and all the details here.

PUTTING FORWARD THE CLAIM OF PUBLIC SPACE On 26 September, the Heinrich Böll Foundation participated in a special open screening of the animated film "Fantastic Mr. Fox" at the former military camp Kodra, in Kalamaria, giving an example of what an under-utilised space can look like when it becomes a concern of the citizens (a collaboration between the Thessaloniki Film Festival, the Municipality of Kalamaria and the environmental organisation Mamagaia). This event was for us a follow-up to our long-standing effort to highlight the importance of public space. Recent milestones of this ongoing project were an event on urban voids in the Municipality of Pavlos Melas (read story and watch video report) and our in-depth research on the fortunes of the former AGNO dairy factory site. 

THE SILK ROAD TO A SUSTAINABLE FUTURE FOR THE GREEK RURAL AREAS A series of workshops and an event entitled "Weaving a sustainable future for the Greek rural areas" took place in mid-September in the village of Phylakto and at the Art of Silk Museum in Soufli, Evros. The event brought the ancient art of weaving into dialogue with contemporary concerns about the garment industry, the economy and the divide between urban and rural areas. Weavers, textile designers, silk farmers, academics and local community people explored ways of using sustainable textile production techniques, utilising local products and revitalising the economies of shrinking regions. Read here about the event and check out our extensive dossier on the urban-rural divide, which is constantly being updated. 

AFTER THE WRECK OF MIGRATION POLICY The complex issue of migration and asylum, in the light of the new EU Pact, was addressed at the major international congress "Shipwrecked. Rethinking migration and asylum in Europe", which we organised in Thessaloniki in June. Over 130 experts from all over the world – activists, lawyers, journalists, academics, politicians, members of civil society organisations – came to a number of alarming conclusions, such as that border security is being attempted at the expense of people's security, that the criminalisation of migration and solidarity is intensifying, that the role of new technology, artificial intelligence and digital forms of surveillance is expanding, and that the far right is imposing itself by using migration as its main vehicle. As pointed out, solutions are not expected from formal institutions – instead some small pockets of change are possible thanks to the competence and experience of experts. Find here texts, as well as audio and visual material from the congress.

"Hakuna Matata" is an ethnic street food canteen in the city of Ioannina that is getting ready to open, as we send you this newsletter. The story and the first steps to establish this integration venture are illustrated in this comic, which launches our new publishing series entitled "Creating Collective Utopias". This series uses the art of the comic to convey true stories from the Social Solidarity Economy sector that are happening here and now. The issue and the entire series were presented at the LA Comics Festival (6-8 September, Larissa). Download here.

 

If you don't want to receive any more messages, you can unsubscribe at any time.


Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας
Michalis Goudis
Αριστοτέλους 3
54624 Θεσσαλονίκη
Greece

+30 2310 282829
info@gr.boell.org